استرداد جهیزیه چیست؟

استرداد جهیزیه با سیاهه

لیست اقلام جهیزیه یا همان سیاهه از دیر باز در کشورمان رایج بوده است و نمونه های خطی قدیمی به کرات دیده شده است بهتر است اگر تمایل به داشتن سیاهه دارید فهرستی کامل از جهیزیه با جزئیات آن تهیه کنید و پس از استقرار در خانه شوهر از وی امضاء اخذ کنید که این اقلام به منزل وی آورده شده است. همانطور که گفته شد جزئیات اقلام خصوصا وسایل گران را بنویسید مثلا اگر یخچال است از چه کارخانه است و چه مشخصاتی دارد یا اگر فرش است ماشینی یا دست بافت است و اگر دست بافت است با چه مشخصاتی، لزومی به امضاء شاهد ذیل سیاهه (فهرست جهیزیه) نیست اگر چه بودن امضاء شهودی امین خالی از فایده نیست.

استرداد جهیزیه یا بردن جهیزیه آسان است و معمولا مشکلی در این خصوص وجود ندارد. زن می تواند از طریق دادگاه خانواده یا شورای حل اختلاف استرداد جهیزیه به استناد سیاهه دادخواست تقدیم کند.

نکته حائز اهمیت این است که در نقاط مختلف ایران رسم بر این است که بعضی از اقلام جهیزیه توسط شوهر خریداری می شود و در عمل در فهرست جهیزیه نوشته می شود. اما در هنگام استرداد جهیزیه اگر شوهر بتواند ثابت کند که این چند وسیله منزل را او خریداری کرده است. زن دیگر نمی تواند آن ها را جزء لیست جهیزیه مسترد نماید به عبارت دیگر شوهر آن وسایل را به عنوان کمک به جهیزیه خریداری کرده است که در زندگی مشترک استفاده شود نه این که زن آن ها استرداد نماید و او دوباره مجبور باشد همان ها را خریداری کند؟!

نکته دوم که دارای اهمیت است این که در بعضی سیاهه ها مشاهده شده است طلاهای عروس (زوجه) را با قید گرم به عنوان بخشی از جهیزیه گنجانده اند. همانطور که می دانید و در تعریف جهیزیه نیز گفته شد جهیزیه اموال و وسایلی است که در زندگی مشترک استفاده می شود و لذا طلاهای زوجه متعلق به او و در تصرف اوست و مرد استفاده ای از آن ها ندارد و عرفا جزء جهیزیه محسوب نمی گردد. در مواردی دیده شده است که زن به استناد لیست سیاهه جهیزیه که مرد امضاء کرده است و در آن طلا ذکر شده است دادخواست استرداد طلاها را تقدیم دادگاه کرده است. باید توجه داشت که در فرض هم زوجه طلاها را با خود به منزل شوهر آورده باشد در تصرف خود او بوده است زیرا در مجالس، مهمانی های روزمره استفاده می کرده است مگر این که مدعی باشد در طول زندگی زوج آن ها را برداشته است که از مقوله استرداد جهیزیه خارج است و به فراخور حال زن می تواند با اثبات آن شکایت کیفری یا حقوقی کند.

هزینه استرداد جهیزیه

اگر زوج در زمان استرداد جهیزیه اموال را تخریب نماید و یا قبل از استرداد جهیزیه اموال زوجه را به هر شکلی تخریب نماید یا بدون اجازه زوجه به فروش برساند،با توجه به اینکه اموال در منزل زوج به صورت امانی بوده و زوج تنها حق انتفاع از اموال را داشته و برای استفاده زوج بوده است بنابراین با فروش و تعدی و تخریب زوج نسبت به اموال،زوجه می تواند شکایت کیفری فروش مال غیر،خیانت در امانت و تخریب اموال را مطرح نماید و با ارائه دلایل محکم از جمله گزارش کلانتری و شهادت شهود و فاکتور خرید،زوج را به تهیه عین،مثل یا قیمت اموال به انضمام خسارات محکوم نماید.

اجرای حکم استرداد جهیزیه

زمانی که دادخواست استرداد جهیزیه مطرح می گردد بهتر است همزمان تأمین خواسته نیز درخواست گردد تا سریعتر اموال زوجه مسترد گردد و مورد تخریب قرار نگیرد. در زمان اجرای حکم قطعی استرداد جهیزیه یا اجرای حکم تأمین خواسته،دادورز اجرا ابتدا فردی را به عنوان امین اموال تعیین می نماید که امین می تواند از اقوام زوجه باشند و در مرحله بعد نامه ای به کلانتری نزدیک محلی که اموال زوجه در آنجا می باشد ارسال می نماید و زوجه با در دست داشتن نامه کلانتری به کلانتری مربوطه رفته تا با همراهی یکی از مأموران کلانتری به محل اموال مراجعه نمایند و کلیه جهیزیه را مسترد می نمایند.استرداد جهیزیه در صورتجلسه کلانتری قید می شود و طرفین صورتجلسه و لیست جهیزیه را امضاء می نمایند اما اگر زوج مانع اجرای حکم گردد مأمور کلانتری موظف است گزارش نموده تا به صورت قانونی برخورد گردد.